Gdy napotkasz w lesie żmiję
W Polsce nie ma gatunków najbardziej niebezpiecznych węży, ale podczas spacerów po lesie można natknąć się na kilka rodzajów tych zwierząt. Zanim jednak zaczniesz uciekać, warto dowiedzieć się, czy jest to konieczne i czy rzeczywiście wąż mógłby cię zranić.
Gatunki węży w Polsce:
Polska nie jest domem dla olbrzymich i skrajnie groźnych węży, co jest dużym atutem. Umiarkowany klimat nie jest ulubionym środowiskiem dla tych większych gatunków, ale jak już wspomnieliśmy, na terenie Polski występuje kilka gatunków węży. Są to:
Wąż Eskulapa
Zaskroniec zwyczajny
Zaskroniec rybołów
Gniewosz plamisty
Żmija zygzakowata
Aby czuć się pewniej podczas wyprawy po lesie, warto poznać charakterystykę poszczególnych gatunków. Dzięki temu łatwiej będzie opanować strach.
Wąż Eskulapa
Wąż Eskulapa to gatunek niejadowity, występujący praktycznie na całym obszarze Europy Środkowej. Nie należy do małych węży, gdyż jego długość może sięgać nawet 2 metrów. Charakteryzuje się zielono-brązowym ubarwieniem z jaśniejszym brzuchem. Na ciele węża Eskulapa można zauważyć drobne plamki. Wąż ten żywi się głównie drobnymi ssakami (myszami), jaszczurkami, małymi ptakami lub ich pisklętami oraz jajami. W typowy sposób dla wielu węży, dusi swoje ofiary, oplatając je swoim ciałem, po czym połyka i powoli trawi. Najczęściej można go spotkać w Bieszczadach. Zamieszkuje tam urwiska, doliny i polany, gdzie może znaleźć liściaste kryjówki. Mimo że jest to jeden z bardziej znanych węży w Polsce, liczbę osobników szacuje się na około 100.
Zaskroniec zwyczajny
Ten gatunek węża jest najbardziej rozpoznawalny w Polsce, nawet dla osób niezaznajomionych z przyrodą. Można go również spotkać w innych regionach Europy, z wyjątkiem krajów skandynawskich. Samce zaskrońca zwyczajnego dorastają do około 1 metra, a samice do 1,5 metra. Nie są one jadowite, a ich dieta składa się z drobnych gryzoni, płazów i ryb. W przeciwieństwie do węża Eskulapa, zaskroniec nie dusi swoich ofiar, lecz połyka je od razu. Występuje w wilgotnych, bagnistych obszarach, lasach z podmokłym runem, w pobliżu rzek i jezior. Potrafi pływać i nurkować. Zdarza się, że odwiedza domy i ogrody, aby wygrzewać się na słońcu, jednak unika ludzi.
Zaskroniec rybołów
Ten wąż rzadko występuje w Polsce i jest pod ochroną. Jest niejadowity i, podobnie jak jego zwyczajny krewny, preferuje sąsiedztwo zbiorników wodnych, gdzie spędza większość dnia. Ma brązowe, szare lub zielone ubarwienie z małymi żółtymi plamkami na grzbiecie. Osiąga maksymalną długość 1,5 metra.
Gniewosz plamisty
Gatunek ten jest chroniony w Polsce. Nie jest jadowity, więc nie stanowi zagrożenia dla ludzi. Dorasta do maksymalnie 1 metra. Samice mają szarą barwę, a samce - brązową. Charakterystyczną cechą jest plama na karku, która czasami przypomina serce. Na grzbiecie gniewosza znajdują się linie połączone zygzakami, co może powodować pomylenie go z żmiją zygzakowatą.
Żmija zygzakowata
Żmija zygzakowata cieszy się niechlubną reputacją, jako jedyny jadowity wąż występujący w Polsce. Nie oznacza to jednak, że atakują ludzi za każdym razem, gdy się z nimi zetkną. Atakują głównie wtedy, gdy są przerażone. Samo ugryzienie nie zawsze oznacza, że jad zostanie wstrzyknięty do organizmu. Jeśli jednak tak się stanie, toksyny mogą wywołać różne problemy zdrowotne. Do głównych objawów zatrucia jadem żmii należą: martwica tkanek, zaburzenia rytmu serca czy obniżona krzepliwość krwi. Bez względu na nasilenie objawów, konieczne jest podanie antytoksyny przeciw jadowi żmii. Objawy z czasem zaczną ustępować. W przeciwieństwie do innych jadowitych węży, ukąszenie żmii zygzakowatej jest bardzo rzadko śmiertelne, jednak nie można go bagatelizować.
Żmija może osiągać długość ponad metra i charakteryzuje się zygzakiem biegnącym wzdłuż grzbietu, co sprawia, że jest łatwo rozpoznawalna, choć zygzak nie zawsze jest wyraźny. Żmije zygzakowate szczególnie upodabiają sobie wilgotne łąki oraz skraje lasów. W Polsce występują stosunkowo powszechnie, choć podlegają ochronie częściowej.
Spotkanie ze żmiją zygzakowatą
Podczas spacerów po lesie można natknąć się na żmiję zygzakowatą. Najczęściej zdarza się to w mniej uczęszczanych miejscach, ale może się również pojawić na szlaku, kiedy żmija znajdzie atrakcyjne miejsce do rozgrzewania się. Można również przypadkowo napotkać żmiję, wędrując przez gęstą trawę. Eksperci z zakresu wycieczek górskich zalecają użycie kija, aby odsuwać trawę i uniknąć ugryzienia, gdyż żmija, na którą się nagle stąpi, może to odebrać jako zagrożenie i zaatakować.
Jeśli dojdzie do ugryzienia, konieczne jest udzielenie odpowiedniej pomocy oraz podanie leku, ale zanim to nastąpi, należy zastosować pierwszą pomoc. Nie należy uciskać ani wysysać jadu z miejsca ugryzienia. Warto zabezpieczyć obszar ugryzienia bandażem lub innym kawałkiem materiału i wezwać pomoc.
Na pewno nie należy podchodzić, obserwować ani prowokować żmii wygrzewającej się na słońcu obok szlaku. Prowokowanie zwierzęcia do ataku może skończyć się ugryzieniem, co będzie wynikiem samoobrony żmii.
Zwiększona obecność żmij
Żmija zygzakowata coraz częściej pojawia się na drodze człowieka. Z roku na rok obserwuje się wzrost jej aktywności w cieplejszych miesiącach. Wynika to głównie z poprawy stanu środowiska, większej ilości nieużytków porastających trawą, które stają się doskonałym schronieniem dla żmij. Tam mogą się one ukrywać przed ludźmi i ptakami drapieżnymi, takimi jak myszołowy, które na nie polują. Jednak taka sytuacja sprawia, że żmije są coraz częściej widywane, dlatego warto zachować ostrożność i unikać ich.
Kopiowanie, reprodukcja lub dystrybucja części lub całości materiałów bez wyraźnej zgody właściciela jest ściśle zabronione i może prowadzić do konsekwencji prawnych.
9:00 - 20:00
SOBOTA10:00 - 16:00
GODZINY PRACY