Zapaść powysiłkowa u psów
Zapaść powysiłkowa u psów, znana również jako EIC, to wrodzona choroba genetyczna, która może narażać na ryzyko wiele ras - począwszy od labradorów retrieverów, a kończąc na welsh corgi pembroke. Chociaż choroba jest nieuleczalna, można ją skutecznie kontrolować dzięki świadomości, właściwej diagnozie i odpowiednim strategiom postępowania. Ten artykuł oferuje wnikliwy przegląd tej rzadko rozpoznawanej, ale potencjalnie poważnej choroby, wyjaśniając jej przyczyny, symptomy, jak można ją zdiagnozować i jak najlepiej z nią postępować.
Zapaść powysiłkowa (Exercise Induced Collapse – EIC), nazywana również zespołem nietolerancji wysiłku, to wrodzona choroba genetyczna dziedziczona autosomalnie recesywnie. Pierwotnie zidentyfikowana w rasie labrador retriever, obecnie wiadomo, że może ona dotknąć również inne rasy psów. Zajrzyjmy głębiej w mechanizmy tej choroby, dowiedzmy się, które rasy są najbardziej narażone, jakie są jej symptomy i jak można ją diagnozować i kontrolować.
Rasy narażone i czynniki predysponujące
Chociaż pierwotnie EIC była identyfikowana głównie u labrador retrieverów, istnieje wiele innych ras, które są teraz uważane za podatne. Te rasy obejmują między innymi wyżła niemieckiego szorstkowłosego, Curly Coated Retrievera, Chesapeake Bay Retrievera, Welsh Corgi Pembrokea i Boykin spaniela. Choroba może również wystąpić u psów będących krzyżówkami labrador retrievera z innymi rasami.
Zapaść powysiłkowa zazwyczaj ujawnia się u młodych psów pomiędzy 5. miesiącem a 3. rokiem życia, zwłaszcza gdy rozpoczynają intensywne szkolenia lub treningi. Może dotknąć wiele spokrewnionych osobników, ale u niektórych z nich choroba może nigdy nie dać objawów klinicznych z powodu różnic w trybie życia i temperamencie. Chociaż nie ma predyspozycji płciowych lub związanych z umaszczeniem, temperament psa może mieć istotny wpływ na przebieg choroby. Psy o żywym temperamencie i nadpobudliwe są bardziej narażone na wystąpienie choroby.
Objawy, diagnoza i postępowanie
Objawy zapaści powysiłkowej pojawiają się zwykle po 5-20 minutach intensywnego wysiłku. Te mogą obejmować kołyszący chód i niedowład mięśni tylnych kończyn, a w skrajnych przypadkach również przednich. Mimo osłabienia, psy starają się kontynuować trening i nie wykazują bólu podczas masażu mięśni. Większość psów jest przytomna podczas ataku, choć niektóre mogą wykazywać objawy dezorientacji.
W diagnostyce choroby ważne jest wykluczenie innych schorzeń, takich jak nużliwość mięśni, hipertermia złośliwa, udar cieplny oraz miopatia mitochondrialna.
Podkreślając, że leczenie zapaści powysiłkowej jest trudne, skupiamy się raczej na strategiach kontrolowania i postępowania z psami z predyspozycjami do EIC. Ważne jest unikanie intensywnego wysiłku, ekstremalnych emocji oraz natychmiastowe zaprzestanie ćwiczeń i wyciszenie, jeżeli zauważymy pierwsze objawy osłabienia mięśni. Suplementacja L-karnityny, koenzymu Q10 oraz ryboflawiny może również przynieść pozytywne efekty.
Profilaktyka i kontrola choroby
Najważniejszym działaniem profilaktycznym jest przeprowadzanie badań genetycznych u zwierząt hodowlanych. Pozwala to dowiedzieć się, czy dany osobnik jest wolny od mutacji odpowiedzialnej za pojawienie się choroby, czy jest bezobjawowym nosicielem, czy jest chory. Jest to kluczowe, gdyż choroba jest nieuleczalna. Do rozrodu powinny zostać dopuszczone jedynie osobniki zdrowe. Nosiciele nie zachorują, ale mogą przekazać potomstwu wadliwy gen z 50% prawdopodobieństwem. Skrzyżowanie dwóch nosicieli może skutkować pojawieniem się choroby u ich potomstwa.