Choroby serca a karmy bezzbożowe
Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) to choroba serca, która najczęściej dotyka psy ras dużych i olbrzymich. Charakteryzuje się osłabieniem pracy serca na poziomie mechanicznym i elektrycznym. Wyróżnia się dwie formy tej choroby: pierwotną, uwarunkowaną genetycznie, oraz wtórną, która może być skutkiem niedoborów pokarmowych, takich jak brak tauryny, L-karnityny czy koenzymu Q. W ostatnich latach szczególną uwagę zwrócono na niedobór tauryny jako czynnik ryzyka u psów karmionych dietą bezzbożową.
auryna i L-karnityna powstają głównie w wątrobie, choć ich synteza zachodzi również w innych narządach, takich jak nerki i mózg. Tauryna powstaje z metioniny i cysteiny, a L-karnityna z metioniny i lizyny – aminokwasów dostarczanych z pożywieniem. Dlatego ich poziom w organizmie zależy od zawartości białka w diecie i sposobu obróbki żywności. Mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego są najlepszym źródłem tych aminokwasów, natomiast diety oparte na białku roślinnym mogą prowadzić do ich niedoborów. Dodatkowo niektóre procesy technologiczne, takie jak wysoka temperatura stosowana w produkcji karm suchych, mogą prowadzić do utraty tych składników.
Niedobory tauryny i L-karnityny mogą wynikać nie tylko z niedostatecznej podaży w diecie, ale również ze zwiększonego zapotrzebowania organizmu. Na przykład u psów z niedoborem glicyny trawienie tłuszczów zużywa większe ilości tauryny. Podobnie nadmiar błonnika pokarmowego może powodować jej zwiększoną degradację w przewodzie pokarmowym.
Historia badań nad DCM pokazuje, że u bokserów z niedoborem karnityny suplementacja tego składnika prowadziła do poprawy funkcjonowania serca, jednak po jej zaprzestaniu objawy choroby powracały. Nie wszystkie późniejsze badania potwierdziły skuteczność takiego leczenia u tej rasy, natomiast u amerykańskich cocker spanieli suplementacja karnityny przyczyniła się do poprawy parametrów echokardiograficznych, takich jak zmniejszenie średnicy lewej komory i wzrost frakcji skracania.
Diagnostyka kardiomiopatii rozstrzeniowej obejmuje badania echokardiograficzne, które wykazują powiększenie jam serca, osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego oraz niedomykalność zastawek. Choroba ta może mieć podłoże genetyczne – znane są mutacje zwiększające ryzyko DCM u niektórych ras, takich jak dobermany czy boksery. U innych ras, takich jak nowofundlandy czy wilczarze irlandzkie, wykazano dziedziczne występowanie choroby, ale konkretne mutacje nie zostały jeszcze zidentyfikowane.
DCM może również rozwijać się jako konsekwencja innych schorzeń, takich jak zaburzenia metaboliczne, infekcje, zatrucia, choroby endokrynologiczne czy problemy żywieniowe. Po raz pierwszy powiązano niedobór tauryny i L-karnityny z DCM pod koniec XX wieku, a kolejne badania potwierdziły, że w niektórych przypadkach suplementacja tych składników może prowadzić do poprawy zdrowia psów.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA, Food and Drug Administration) to rządowa instytucja zajmująca się regulacją i nadzorem nad bezpieczeństwem żywności, leków oraz produktów medycznych w Stanach Zjednoczonych. W ostatnich latach FDA odnotowała wzrost przypadków DCM u psów karmionych dietami bezzbożowymi, które często zawierają duże ilości roślin strączkowych, takich jak groszek czy soczewica, oraz egzotycznych źródeł białka, np. kaczki, kangura czy łososia. Badania wykazały, że psy spożywające takie karmy mają bardziej zaawansowane zmiany kardiologiczne niż psy karmione dietą zbożową. Po zmianie diety na bogatszą w składniki zwierzęce obserwowano poprawę zdrowia serca.
Aby potwierdzić lub wykluczyć niedobory tauryny i L-karnityny jako przyczynę DCM, zaleca się badania krwi. Wartości tauryny poniżej 250 nmol/ml w pełnej krwi lub 70 nmol/ml w osoczu wskazują na jej niedobór, natomiast poziom L-karnityny poniżej 50 nmol/l może sugerować niedostateczną jej ilość również w mięśniu sercowym. Należy pamiętać, że poziom karnityny we krwi może nie odzwierciedlać jej rzeczywistego stężenia w tkankach, dlatego w niektórych przypadkach mimo prawidłowego wyniku we krwi nadal może występować niedobór na poziomie mięśnia sercowego.
Leczenie DCM o podłożu żywieniowym obejmuje suplementację tauryny w dawce 30 mg/kg dwa razy dziennie oraz L-karnityny w dawce 50 mg/kg co osiem godzin. Poprawa kliniczna może pozwolić na ograniczenie, a nawet odstawienie leków kardiologicznych, co podkreśla znaczenie właściwie zbilansowanej diety w profilaktyce chorób serca u psów. Suplementacja tauryny i L-karnityny jest bezpieczna i nie powoduje poważnych skutków ubocznych, choć w przypadku nadmiernego spożycia mogą wystąpić dolegliwości trawienne, takie jak bóle brzucha i nudności.
Ostatecznie, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju DCM, zaleca się świadome podejście do żywienia psów, szczególnie w kontekście rosnącej popularności diet bezzbożowych, które mogą nie dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych.