Śmiertelnie groźna choroba kotów
Państwowy Instytut Badawczy w Puławach wstępnie potwierdził obecność wirusa grypy, zagrażającego bezpieczeństwu kotów. Pomimo powagi sytuacji, istnieją skuteczne środki, które możemy podjąć, aby zminimalizować ryzyko dla naszych domowych pupili.
Zalecenia dla właścicieli kotów:
- Nie wypuszczamy kotów na zewnątrz, balkony, tarasy i parapety.
- Należy unikać karmienia kotów surowym mięsem. Obróbka termiczna jest konieczna.
- Mycie rąk po powrocie do domu jest absolutnie kluczowe. Należy to robić dokładnie i długo.
- Po spacerach z psem, łapy zwierzęcia można przecierać octeniseptem. To samo dotyczy dezynfekcji butów.
- Pamiętajmy, że nasze własne zachowanie i higiena mają znaczenie, również dla nas samych!
- Wietrzenie pomieszczeń nadal jest bezpieczne i zalecane.
Pamiętajmy!
Niezwykle ważne jest, aby nie podawać kotom ani innym zwierzętom domowym ŻADNYCH leków na własną rękę, nawet tych, które są bezpieczne dla ludzkich noworodków. Większość tych środków może być śmiertelnie szkodliwa dla naszych czworonożnych przyjaciół.
Nie podawać nie podawać kotom ani innym zwierzętom domowym SUROWEGO MIĘSA, nawet ze sprawdzonych źródeł, również mięsa innych gatunków do czasu wyjaśnienia źródeł transmisji wirusa.
Komunikat Głównego Inspektora weterynarii z dnia 23.06.2023
"Obecnie Inspekcja Weterynaryjna jest na etapie zbierania jak największej ilości informacji, które dadzą się potwierdzić metodami naukowymi. Prowadzone są wnikliwe badania nad próbkami pobranymi od zwierząt, które zachorowały na nieznanej etiologii chorobę. Na podstawie wstępnych uzyskanych wyników badań laboratoryjnych (próbek pochodzących z terenu Trójmiasta), przeprowadzonych w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym w Puławach, przyczyną zachorowań jest wirus grypy. Aktualnie czekamy na wyniki nowych badań, które są nieustannie prowadzone. Dopiero po ich wykonaniu będziemy mogli wyciągnąć dalsze wnioski..."
Komunikat Głównego Inspektora weterynarii z dnia 26.06.2023
Do 26 czerwca do godz. 11:00 przebadano 11 próbek w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym w Puławach z czego 9 dało wynik dodatni w kierunku grypy H5N1. Dodatnie próbki pochodzą z Poznania, Trójmiasta oraz Lublina. Trwają dalsze szczegółowe badania materiału genetycznego wirusów. Wstępne badania wykluczają pochodzenie wirusa grypy, który powodował w ostatnich tygodniach zachorowania u mew.
W dniu dzisiejszym odbyła się narada Sanitarno-Epizootyczna, na której omówiono plan dalszego postępowania.
Trwają prace nad ustaleniem protokołu monitorowania choroby u kotów w celu zbierania bardziej szczegółowych danych o jej przebiegu oraz występowaniu.
Na chwilę obecną nie udało się ustalić bezpośredniego źródła zakażeń u kotów.
Komunikat Głównego Inspektora weterynarii z dnia 28.06.2023
W nawiązaniu do komunikatu z dnia 26 czerwca br. Główny Lekarz Weterynarii informuje, że do Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach do dnia dzisiejszego do godz. 15.00 wpłynęło ogółem 33 próbki pochodzące od kotów z Gdańska, Gdyni, Poznania, Lublina, Pruszcza Gdańskiego, Nowego Dworu Mazowieckiego, Bydgoszczy, Wrocławia i okolic Zamościa.
Wyniki dodatnie uzyskano w 15 z 19 już przebadanych próbek. Wszystkie wyniki dodatnie wskazują na materiał genetyczny wirusa grypy H5N1 i pochodzą z Gdańska, Gdyni, Pruszcza Gdańskiego, Lublina, Bydgoszczy i Poznania.
Dodatkowo w jednej ze zbadanych próbek na wydziale medycyny weterynaryjnej w SGGW, pochodzącej z Warszawy stwierdzono wynik dodatni w kierunku grypy H5N1 co oznacza 16 potwierdzonych ognisk w kraju.
Oświadczenie naukowców z dnia: 03-07-2023
Oświadczenie.
Szanowni Państwo, w jutrzejszej Gazecie Wyborczej Gazeta Wyborcza ma ukazać się tekst, który częściowo bazuje na naszej pracy. Ponieważ w tekście znajduje się nadinterpretacja wyników naszych badań, która wypacza sens uzyskanych wyników i może prowadzić do paniki oraz strat zarówno ekonomicznych, jak i wizerunkowych zdecydowaliśmy się w dniu dzisiejszym upublicznić nasze stanowisko i przedstawić rzeczywistą interpretację danych.
Z wyrazami szacunku,
Krzysztof Pyrć, Maciej Grzybek, Łukasz Rąbalski
Możliwe ścieżki transmisji wirusa H5N1.
W związku z transmisją wirusa grypy A H5N1 z ptaków na koty domowe przeprowadzona ocena sytuacji wykazała, że jedną z prawdopodobnych dróg transmisji patogenu jest pokarm.
Wskazuje na to:
- nagłe pojawienie się wirusa u kotów wychodzących i niewychodzących w różnych częściach kraju;
- brak ognisk zakażeń z transmisją kot-kot;
- analiza sekwencji genomu wirusa pobranego od kota nie wykazała drastycznych zmian w porównaniu do sekwencji referencyjnych, sugerujących pojawienie się nowego szczepu wirusa grypy efektywnie zakażającego koty;
- podobieństwo sekwencji wirusów, które zostały wyizolowane od kotów w różnych częściach Polski jest bardzo wysokie, co sugeruje pojedyncze źródło zakażenia;
- rozmowy z właścicielami kotów zasugerowały, że źródłem może być surowe mięso.
Aby wstępnie zweryfikować tą teorię, poprosiliśmy właścicieli chorych kotów o przesłanie próbek mięsa, które zwierzęta jadły. W efekcie otrzymaliśmy do badania pięć próbek mięsa i przeprowadziliśmy badania molekularne w kierunku obecności wirusa. Analiza wykazała, że w jednej z 5 próbek znajduje się wirus. Dalsze analizy wykazały, że w mięsie znajduje się nie tylko materiał genetyczny wirusa, ale również zakaźny wirus – byliśmy w stanie wyizolować wirusa na hodowlach komórkowych. Chociaż nie można wykluczyć, że wirus znalazł się w próbkach mięsa później lub wręcz mięso zostało zanieczyszczone przez właścicieli wirusem rozwijającym się w organizmie kota, nie można również wykluczyć, że to właśnie surowe mięso był źródłem zakażenia. Nie byłoby zresztą w tym nic dziwnego, ponieważ już w 2007 roku raportowano przypadek skażenia zamrożonego mięsa kaczego wirusem H5N1 [1], co spowodowało wybuchy choroby na terenie Niemiec.
W związku z powyższym, zasadny wydaje się apel do służb weterynaryjnych oraz inspekcji sanitarnej, aby zbadały mięso dostępne w Polsce i rozważyły włączenie testowania mięsa w kierunku grypy H5N1. Jest to kluczowe nie tylko ze względu na koty, ale również na fakt, że wirus ten stanowi zagrożenie dla życia ludzkiego.
Dodatkowo, polski przemysł drobiarski to prawie 20% rynku UE, a szacowana wartość eksportu mięsa to ponad 3 mld euro. Warto wyobrazić sobie konsekwencje dla tego sektora gospodarki, jeżeli faktycznie okazałoby się, że skażone mięso znalazło się we Francji, Włoszech czy Niemczech.
Badania są prowadzone przez trzy zespoły prowadzone przez prof. dr hab. Krzysztofa Pyrcia, dr hab. Macieja Grzybka i dr Łukasza Rąbalskiego.
[1] Harder TC, Teuffert J, Starick E, et al. Highly Pathogenic Avian Influenza Virus (H5N1) in Frozen Duck Carcasses, Germany, 2007. Emerging Infectious Diseases. 2009;15(2):272-279. doi:10.3201/eid1502.080949.
Komunikat Państwowego Instytutu Weterynaryjnego 03-07-2023
Wyniki analizy sekwencji genomu wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI), podtypu H5N1, wykrytych u dziewięciu kotów pochodzących z Poznania, Trójmiasta i Lublina
Wszystkie analizowane wirusy od kotów wykazują bardzo bliskie pokrewieństwo między sobą i zgodnie z nomenklaturą stosowaną przez Unijne Laboratorium Referencyjne (EURL) w Padwie należą do genotypu CH. Genotyp ten dominował w szczycie obecnego sezonu grypy ptaków (2022/23) i był stwierdzany głównie u drobiu w woj. wielkopolskim, jak również u dzikich ptaków w różnych regionach kraju. Ostatnio wirus należący do genotypu CH został wykryty u bociana białego na początku czerwca w powiecie tarnowskim (ognisko nr 119/2023) i to właśnie z nim są najbliżej spokrewnione szczepy pochodzące od kotów. Wskazuje to, że przeanalizowane dotychczas wirusy grypy ptaków H5N1 od kotów wywodzą się z jednego, niezidentyfikowanego źródła, powiązanego z wirusami H5N1 krążącymi u dzikich ptaków w ostatnich tygodniach w Polsce. Ponadto, analiza molekularna wskazuje na obecność mutacji zwiększających adaptację wirusa do ssaków.
Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy współpracuje z EURL, Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w zakresie bardziej szczegółowej analizy molekularnej wykrytych wirusów oraz oceny potencjału zoonotycznego.
Komunikat Głównego Inspektora weterynarii z dnia 17-07-2023
wg stanu na 17 lipca 2023 r. (godz. 14:30) w Polsce łącznie do badania przekazano próbki pochodzące od:
56 kotów oraz 1 karakala do PIWet - PIB w Puławach (29 kotów oraz 1 karakal dodatnie)
1 kot do UJ Kraków (dodatni)
1 kot do AM Warszawa (dodatni)
2 koty zbadane przez naukowców SGGW Warszawa (dodatnie)
Łącznie spośród 61 zbadanych w Polsce zwierząt, 34 dały wynik dodatni.
W odniesieniu do 31 zwierząt, Inspekcja Weterynaryjna, za zgodą właścicieli zwierząt, przeprowadziła dochodzenia epizootyczne (wg stanu na 17 lipca 2023 r. godz. 14:30). W trzech przypadkach osoby zgłaszające nie wyraziły zgody na udostępnienie danych osobowych inspekcji weterynaryjnej. Trwają analizy zbieranych danych. Równolegle PIWET w Puławach przeprowadził badanie sekwencjonowania materiału genetycznego w odniesieniu do 19 próbek. Kolejnych 5 jest w badaniu.
Powyższe analizy wskazują, że u kotów wystąpił wirus H5N1 Genotypu CH. Poprzednio wirus genotypu CH został wykryty u bociana białego na początku czerwca w powiecie tarnowskim (ognisko nr 119/2023).
W ostatnim tygodniu liczba zgłaszanych przypadków istotnie zmalała w odniesieniu do stanu początkowego, znacząco mniej próbek jest również przekazywanych do badań do PIWet-PIB w Puławach.
Wyniki badań
Do 26 czerwca 2023 - do godz. 11:00 przebadano 11 próbek w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym w Puławach z czego 9 dało wynik dodatni w kierunku grypy H5N1. Dodatnie próbki pochodzą z Poznania, Trójmiasta oraz Lublina
24 czerwca 2023 - Zespół pracowników Instytutu Medycyny Weterynaryjnej SGGW pod kierownictwem dr hab. Olgi Szaluś-Jordanow, prof. SGGW, we współpracy z dr hab. Tomaszem Dzieciątkowskim z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, potwierdził zakażenie wirusem grypy H5N1 u kota z terenu województwa mazowieckiego.
Czym jest ptasia grypa?
Ptasia grypa to infekcja zwierząt wywoływana przez pewne rodzaje wirusów, zwykle dotyka ptaki, choć czasem także świnie. Chociaż te wirusy są typowe dla tych zwierząt, zdarza się, że przechodzą barierę gatunkową i zarażają ludzi.
Gdy ptaki hodowlane ulegają infekcji wirusem ptasiej grypy, możemy zaobserwować dwie podstawowe formy choroby, o różnym stopniu zjadliwości. Tzw. "forma niskopatogenna" zazwyczaj powoduje jedynie łagodne symptomy, takie jak rozczochranie piór czy spadek produkcji jaj, i może być łatwo przeoczona. Natomiast forma o wysokiej zjadliwości rozprzestrzenia się bardzo szybko i jest znacznie bardziej intensywna, atakując wiele organów wewnętrznych zainfekowanych ptaków, a jej śmiertelność może dochodzić do 100%, często w ciągu zaledwie 48 godzin.
Jakie wirusy są odpowiedzialne za wysokopatogenną formę choroby?
Wirusy grypy typu A1 dzielą się na 16 podtypów H i 9 podtypów N. Tylko wirusy podtypów H5 i H7 są w stanie wywołać wysokopatogenną formę choroby, jednak nie wszystkie wirusy tych podtypów są wysokopatogenne ani nie wszystkie wywołują ciężką chorobę u drobiu. Wirusy H5 i H7 zarażają drób powodując formę niskopatogenną, ale mogą mutować i przekształcić się w formę wysokopatogenną, jeśli krążą niekontrolowanie wśród drobiu. Dlatego obecność wirusa H5 lub H7 u drobiu jest zawsze powodem do niepokoju, nawet jeśli początkowe objawy infekcji są łagodne.
Wirusy grypy są podzielone na trzy typy: A, B i C. Typy A i B mogą stanowić zagrożenie dla ludzi, ale tylko typ A może spowodować pandemię.
Z punktu widzenia epidemiologii, najważniejsze są podtypy białka H wirusa, które umożliwiają wirusowi przyczepianie się i przenikanie do komórek, gdzie następnie wirus się namnaża. Białko N umożliwia uwolnienie nowo utworzonych wirusów z komórek.
Czy ptaki migrujące przenoszą wysokopatogenne wirusy ptasiej grypy?
Rola migrujących ptaków w rozprzestrzenianiu wysokopatogennych wirusów ptasiej grypy nie jest do końca zrozumiana. Dzikie ptaki wodne są naturalnym rezerwuarem wszystkich wirusów grypy typu A i prawdopodobnie przez wiele lat przenosiły te wirusy bez szkodliwych skutków. Wiadomo, że przenoszą również wirusy podtypów H5 i H7, ale zazwyczaj są to formy niskopatogenne. Istnieją dowody wskazujące na to, że ptaki migrujące mogą zarażać ptaki hodowlane wirusami H5 i H7, które potem mogą ulec mutacji i przekształcić się w formę wysokopatogenną. W przeszłości wysokopatogenne wirusy były rzadko izolowane od ptaków migrujących, zazwyczaj związane z obecnością martwych ptaków znajdywanych blisko ogniska epidemii drobiu. Długo uważano, że dzikie ptaki wodne nie są czynnikiem dalszego rozprzestrzeniania tych wirusów. Jednak najnowsze zdarzenia sugerują, że obecnie niektóre ptaki migrujące bezpośrednio przenoszą wysokopatogenną formę wirusa H5N1 i oczekuje się dalszego rozprzestrzeniania wirusa na nowe obszary.
Objawy obecnej infekcji H5N1 u kotów
Objawy grypy ptasiej u kotów to gorączka, zapalenie spojówek, brak apetytu, trudności w oddychaniu, objawy neurologiczne (np. drżenie, drgawki), letarg, śmierć. Przy czym H5N1 u kotów dotyka nie tylko układu oddechowego, ale też (chociaż w mniejszym stopniu) pokarmowego. Polscy naukowcy potwierdzają, że u naszych kotów najwyraźniejszymi objawami były trudności w oddychaniu i zmiany neurologiczne, które szybko doprowadzały do zgonu zwierzęcia. Pani Paulina Grzelakowska, dyrektor Trójmiejskiej Kliniki Weterynaryjnej w Gdańsku, w badaniach krwi zwierząt wskazała na podniesione parametry wątrobowe (u niektórych kotów rozwija się żółtaczka) oraz małopłytkowość (obniżenie liczebności płytek krwi poniżej wartości prawidłowych).
H5N1 a inne zwierzęta
Wirus grypy H5N1 jest znany przede wszystkim z powodu swojego wpływu na ptaki, zwłaszcza ptaki hodowlane, ale może także zarażać inne zwierzęta, w tym te domowe.
Chociaż niektóre zwierzęta domowe mogą zostać zarażone wirusem H5N1, ważne jest podkreślenie, że ryzyko transmisji wirusa z tych zwierząt na ludzi jest bardzo niskie. Najważniejszym źródłem zarażenia dla ludzi jest bezpośredni kontakt z zarażonymi ptakami lub ich odchodami.
Pamiętajmy!
Niezwykle ważne jest, aby nie podawać kotom ani innym zwierzętom domowym ŻADNYCH leków na własną rękę, nawet tych, które są bezpieczne dla ludzkich noworodków. Większość tych środków może być śmiertelnie szkodliwa dla naszych czworonożnych przyjaciół.
Nie podawać nie podawać kotom ani innym zwierzętom domowym SUROWEGO MIĘSA, nawet ze sprawdzonych źródeł, również mięsa innych gatunków do czasu wyjaśnienia źródeł transmisji wirusa.
Więcej na temat grypy
Więcej na temat grypy u kotów znajdziesz w artykule: Zakażenia wirusem grypy u kotów
Kopiowanie, reprodukcja lub dystrybucja części lub całości materiałów bez wyraźnej zgody właściciela jest ściśle zabronione i może prowadzić do konsekwencji prawnych.
9:00 - 20:00
SOBOTA10:00 - 16:00
GODZINY PRACY