Małpy w wirze zabawy
Nowe badania wskazują, że nasi krewni naczelni, takie jak goryle, szympansy, bonobo i orangutany, celowo kręcą się, by odczuć zawroty głowy. Odkrycie może rzucić światło na ewolucję ludzkiego pragnienia zmiany stanu świadomości.
Ludzie nie są jedynymi naczelnych bawiących się swoim stanem umysłu dla rozrywki. W internecie pojawiły się filmy przedstawiające goryle, szympansy, bonobo i orangutany, które celowo kręcą się wokół siebie, aby odczuć zawroty głowy.
Chociaż niewiele z tych zwierząt zostało sfilmowanych na wolności, wyniki wskazują, że nasi krewni naczelni mogą mieć podobne skłonności do utraty kontroli nad swoim ciałem i umysłem, jak ludzie.
Dwóch badaczy, jeden z Uniwersytetu Warwick, a drugi z Uniwersytetu w Birmingham, przeanalizowało 40 filmów znalezionych w Internecie przedstawiających wielkie małpy kręcące się na linach lub pnączach. Sceny te są uderzająco podobne do oszałamiających zachowań, w jakie angażują się przedstawiciele naszego własnego gatunku, czy to dzieci kręcące się na placach zabaw, czy sufici medytujący podczas tańca, do tego stopnia, że naukowcy twierdzą, że te wzorce są "ponad przypadkowe".
Wiszenie do góry nogami lub kręcenie się w kółko wpływa na delikatną równowagę naszego fizjologicznego stanu i daje nam psychologiczne "horyzonty" poprzez zawroty głowy, uczucie lekkości w głowie, przypływy krwi do głowy lub zawroty.
Ludzkie dzieci często eksperymentują z tymi uczuciami, a naukowcy uważają, że pomaga to w rozwijaniu ich percepcji sensorycznych. Kręcenie się wokół własnej osi aż do utraty kontroli może nauczyć nas ważnych lekcji na temat tego, jak działają nasze ciała i umysły oraz jak możemy stymulować te procesy dla własnych korzyści.
Tymczasem dla dorosłych ludzi, kręcenie się często stanowi kluczowy element tańca, który może poprawiać nastrój i wzmacniać więzi między grupami ludzi.
Chociaż jest to bardzo spekulatywne, możliwe jest, że "kręcenie" mogło celowo zmieniać nasz stan umysłu, zanim nauczyliśmy się wytwarzać alkohol czy wywoływać halucynacje za pomocą roślin i grzybów.
"Może być tu związek z zdrowiem psychicznym, ponieważ naczelne, które zaobserwowaliśmy angażujące się w to zachowanie, to przede wszystkim osobniki żyjące w niewoli, które mogą być znudzone i próbują w jakiś sposób stymulować swoje zmysły" - mówi psycholog ewolucyjny Adriano Lameira z Uniwersytetu Warwick.
"Ale może to być także zachowanie związane z zabawą. Jeśli pomyślimy o dziecięcym placu zabaw, prawie wszystkie urządzenia na placu zabaw - huśtawki, zjeżdżalnie, bujaki i karuzele - są zaprojektowane tak, aby wyzywać naszą równowagę lub zakłócać reakcje ciało-umysł."
Zmiana naszego stanu umysłu wydaje się być wrodzoną ludzką potrzebą. Na całym świecie można znaleźć przypadki ludzi próbujących uciec lub przekraczać granice teraźniejszości, zmieniając sposób, w jaki odczuwają lub widzą świat w danym momencie. Skąd jednak wzięło się to dziwne, głęboko zakorzenione pragnienie?
Niektórzy naukowcy podejrzewają, że nabyliśmy je na długo przed tym, jak staliśmy się ludźmi.
Wcześniejsze badania próbowały potwierdzić tę hipotezę, badając dzikie naczelne jedzące sfermentowane owoce. Małe porcje alkoholu mogą sprawić, że zwierzę będzie "pijane", jeśli spożyje ich wystarczająco dużo, ale nie jest jasne, czy naczelne jedzą te owoce dla haju czy dla kalorii.
Kręcenie się może być bardziej wyraźnym dowodem na celowe zmienianie percepcji przez zwierzę.
Lameira i jego współautor, naukowiec zajmujący się poznaniem Marcus Perlman, wpadli na pomysł, gdy zobaczyli wiralowe wideo z gorączką, kręcącym się w basenie dla dzieci w Dallas Zoo.
Zwierzę wydawało się bawić jak nigdy dotąd. "Kręcenie się zmienia nasz stan świadomości, zakłóca odpowiedź i koordynację ciało-umysł, co sprawia, że czujemy się chorzy, mamy zawroty głowy i nawet euforię, jak w przypadku dzieci bawiących się w karuzele, koła obrotowe czy karuzele," wyjaśnia Lameira.
"Chcieliśmy spróbować zrozumieć, czy kręcenie się może być badane jako pierwotne zachowanie, w które przodkowie ludzi mogliby się angażować i wpływać na inne stany świadomości. Jeśli wszystkie wielkie małpy szukają zawrotów głowy, to nasze przodkowie również prawdopodobnie to robili."
We wszystkich 40 filmach z kręcącymi się małpami, które Lameira i Perlman przeanalizowali, wielkie małpy wydawały się dobrowolnie szukać i angażować się w doświadczenia, które zmieniały ich samopoczucie i położenie w przestrzeni. W sumie duet zliczył 132 przypadki "kręcenia się na linie", w których wielka małpa trzymała się skręconej liny lub pnącza i puszczała się.
W porównaniu do filmów z kręcącymi się ludźmi, nasi krewni naczelni zachowywali się w podobny sposób, na równi z profesjonalnymi tancerzami czy artystami cyrkowymi.
W filmach wielkie małpy kręciły się średnio 5 razy w jednym podejściu, z prędkością około 1,5 obrotu na sekundę. Cała sekwencja była powtarzana około trzy razy, a podczas trzeciego obrotu było powszechne, że zwierzę traciło równowagę i upadało.
Kiedy Lameira i Perlman próbowali kręcić się w ten sposób, odkryli, że utrzymanie trzeciego obrotu jest równie trudne bez upadku. Sugeruje to, że zwierzęta kręciły się, aż nie były już w stanie tego robić. "Najdłuższa seria wynosiła 28 obrotów; najszybsza utrzymywana prędkość obrotowa (przez pięć obrotów) wynosiła 3,3 obrotu na sekundę (rps); a najszybszy pojedynczy obrót to 5 rps; wszystko to wskazuje, że kręcenie się nie jest zachowaniem "chaotycznym", piszą naukowcy.
"Nasze odkrycia, choć eksploracyjne, stanowią dowód na koncepcję i nowy kierunek dla badania i porównania kręcenia się i zmienionych stanów mentalnych między ludźmi a wielkimi małpami," dodają.
Nawet wśród mniejszych małp, takich jak gibony, kręcenie się na linach lub pnączach jest powszechne, co sugeruje, że nasze pragnienie zmiany stanu umysłu może mieć jeszcze głębsze korzenie ewolucyjne niż sugeruje obecne badanie.
Dalsze badania obejmujące małpy żyjące na wolności mogą pomóc potwierdzić, czy wielkie małpy wykazują skłonność do kręcenia się jako celowego sposobu na zmianę swojego postrzegania świata dla zabawy lub rozrywki. Istnieje także wiele różnych motywów, które skłaniają ludzi do próbowania różnych substancji, aby osiągnąć zmienione stany świadomości, czy to w celu zwiększenia poczucia więzi społecznej z siłami animistycznymi, czy też zmniejszenia wrażeń ogółem.
Jednak sam akt poszukiwania nowego "spojrzenia" na rzeczywistość musiał zacząć się gdzieś.
"Ta ludzka cecha poszukiwania zmienionychstanów jest tak powszechna, zarówno historycznie, jak i kulturowo, że nasuwa się intrygująca możliwość, że jest to coś, co być może odziedziczyliśmy po naszych przodkach ewolucyjnych," mówi Lameira.
"Jeśli rzeczywiście tak było, to miałoby to ogromne konsekwencje dla tego, jak postrzegamy współczesne ludzkie zdolności poznawcze i emocjonalne potrzeby."
Przeprowadzenie dalszych badań nad zachowaniami wielkich małp, zarówno w niewoli, jak i na wolności, może dostarczyć cennych informacji na temat ewolucji naszych umysłów i pragnienia zmiany stanu świadomości. Również badanie innych gatunków i ich potencjalnych dążeń do osiągnięcia zmienionych stanów umysłu może przyczynić się do zrozumienia tego zjawiska w szerszym kontekście ewolucyjnym.
W miarę jak będziemy zgłębiać te zagadnienia, będziemy coraz bardziej świadomi naszych ewolucyjnych korzeni oraz podobieństw i różnic między nami a innymi naczelnymi. To zrozumienie może wzbogacić naszą wiedzę na temat natury ludzkiej i pomóc nam lepiej zrozumieć, dlaczego dążymy do zmiany naszego postrzegania rzeczywistości.
Opiekun czterech kotów i dwóch psów. W zoologii od kilkunastu lat. Administrator licznych stron i grup internetowych zajmujących się zoologią. Nałogowo szkoli się w temacie opieki i żywienia zwierząt.
Dostawa w 3h!
Zainstaluj nasza aplikację - zamów z dostawą do domu tego samego dnia.
W aplikacji znajdziesz również przydatne rzeczy, w tym listę aktualnie pracujacych lekarzy weterynarii w Szczecinie.
Kopiowanie, reprodukcja lub dystrybucja części lub całości materiałów bez wyraźnej zgody właściciela jest ściśle zabronione i może prowadzić do konsekwencji prawnych.
9:00 - 20:00
SOBOTA10:00 - 16:00
GODZINY PRACY
9:00 - 19:00
SOBOTA10:00 - 16:00
ZAMÓWIENIA883 901 501
SKLEP91 885 31 31
Regulamin
Polityka