Hodujemy psy o płaskich pyskach dłużej niż myślicie
Ze swoją estetyką dziecięcej twarzy i pewnym urokliwym wdziękiem, psy o płaskich pyskach są cenionymi towarzyszami na całym świecie. To uczucie sięga czasów rzymskich, jak sugeruje nowe badanie.
Czaszka i żuchwa psa o wyraźnie spłaszczonym pysku zostały odkryte w 2007 roku w ruinach Tralleis (obecnie Aydin w współczesnej Turcji), tysiące lat po tym, jak zostały pochowane w kafelkowym grobowcu u stóp swojego ludzkiego opiekuna.
Na podstawie analizy jego szczątków stwierdzono, że pies z Tralleis przypomina współczesnego buldoga francuskiego. Jego kości nie wykazywały żadnych oznak chorób ani nadmiernego zużycia zębów, co sugeruje, że nie był to pies pracujący, lecz prowadził luksusowe życie w czasach, gdy Rzymianie dopiero zaczynali hodować takie zwierzęta.
"Być może był to najlepszy przyjaciel i towarzysz zmarłego, który prawdopodobnie w swoim ostatnim testamencie wyraził życzenie wspólnego pochówku", pisze zespół badaczy pod wodzą Vedata Onara, osteoarcheologa z Uniwersytetu Stambulskiego-Cerrahpaşa.
Pomiary i struktura złamanej czaszki oraz żuchwy zostały porównane z tymi należącymi do 54 współczesnych ras psów, co pozwoliło oszacować prawdopodobny wiek psa na nieco ponad 18 miesięcy. Porównanie sugerowało również, że pies mógł być samcem i był najbardziej podobny do buldogów francuskich oraz pekińczyków; te ostatnie były cenionymi, jedwabistymi pieskami na kolanach chińskich rodzin cesarskich. Wydaje się więc, że Rzymianie mogli chcieć mieć własny rodzaj psa towarzyszącego.
Datowanie radiowęglowe szacuje, że pies żył ponad 2000 lat temu, między 169 r. p.n.e. a 8 r. n.e., na wczesnym etapie istnienia Cesarstwa Rzymskiego.
Odkrycie było szczęśliwe pod wieloma względami. Po wydobyciu kruchego szkieletu w 2007 roku został on przechowany w magazynie, ale gdy archeolodzy ponownie poszukiwali go w 2021 roku, znaleźli tylko czaszkę i żuchwę.
To dopiero drugi znany okaz psa o płaskim pysku (czyli brachycefalicznego), który sięga czasów rzymskich; inny został odkryty w ruinach Pompejów.
Psy brachycefaliczne, takie jak mopsy, zyskały ogromną popularność w ostatnich latach, pomimo rosnących obaw dotyczących ich problemów zdrowotnych, które wykraczają daleko poza utrudnione oddychanie wynikające z ich skróconych pysków i ekstremalnych kształtów ciała. Alergie, wrzody rogówki, choroby oczu oraz infekcje fałd skórnych są również powszechne, jak wykazują badania.
Jednakże przedstawienia tych krótkonosych psów nigdy nie zostały znalezione na klasycznych inskrypcjach, reliefach czy mozaikach z okresu rzymskiego. Dwa inne typy psów, te o umiarkowanie długich pyskach, czyli mezocefaliczne, ze szerszymi pyskami i większymi jamami nosowymi, co daje im doskonałe zdolności węszenia, oraz długoczaszkowe, o bardzo długich czaszkach i długich, smukłych nosach, co poprawia ich zdolności widzenia na długie odległości, są typowymi psami rzymskimi.
Chociaż dotychczas znaleziono jedynie dwie złamane czaszki brachycefaliczne, badacze sugerują, że pojawienie się psów o płaskich pyskach we wczesnych czasach rzymskich prawdopodobnie odzwierciedla praktykę hodowli psów, która rozpoczęła się w okresie rzymskim i później stała się bardziej powszechna.
Wśród zwierząt domowych psy wykazują znacznie większą różnorodność kształtów i rozmiarów czaszek niż inne gatunki, które były hodowane selektywnie - co sprawia, że łatwiej jest prześledzić te zmiany na przestrzeni dziejów.
"Czaszka psa znaleziona w Tralleis, która nosi ważne ślady okresu rzymskiego, może być postrzegana jako zjawisko sztucznej selekcji, które zostało w dużej mierze wprowadzone przez ludzi i osiągnięte poprzez wzmacnianie pożądanych cech," piszą Onar i jego współpracownicy w swoim opublikowanym artykule.
Historyczne zapiski wskazują, że Rzymianie byli prawdopodobnie pierwszą cywilizacją, która systematycznie hodowała psy, dokumentując wynikający z tego wygląd, cechy i zachowania swoich psich towarzyszy. Klasyfikowali psy na trzy grupy funkcjonalne: psy gospodarskie, psy pasterskie i psy myśliwskie. Małe "zabawkowe" psy były być może pewnym rodzajem nowości.
"Fakt, że szczególnie szlachetni Grecy i Rzymianie preferowali szlachetne rasy psów i byli w stanie płacić za nie duże sumy, inspirował nowe wysiłki w hodowli psów," dodają badacze.
Chociaż zapisy finansowe i skamieniałości mogą wiele ujawnić na temat wczesnej hodowli psów, możemy tylko spekulować, czy Rzymianie darzyli krótkonose psy taką samą serdeczną sympatią, jaką obecnie obdarzają je wielu właścicieli psów.
Opiekun czterech kotów i dwóch psów. W zoologii od kilkunastu lat. Administrator licznych stron i grup internetowych zajmujących się zoologią. Nałogowo szkoli się w temacie opieki i żywienia zwierząt.
Dostawa w 3h!
Zainstaluj nasza aplikację - zamów z dostawą do domu tego samego dnia.
W aplikacji znajdziesz również przydatne rzeczy, w tym listę aktualnie pracujacych lekarzy weterynarii w Szczecinie.
