Mrówki namieszały lwom
Starożytna łacińskie przysłowie mówi: Aquila non capit muscas — orły nie polują na muchy — co oczywiście oznacza, że ważne osoby nie powinny zajmować się małymi, nieistotnymi sprawami. Jednak lwy we wschodniej Afryce powinny zainteresować się pozornie nieistotnymi mrówkami, ponieważ te mrówki zmieniają ich styl życia.
"Ci maleńcy najeźdźcy w ukryty sposób pociągają za sznurki, które łączą ekosystem afrykański, decydując, kto jest zjadany i gdzie," mówi Todd Palmer, ekolog i profesor na Wydziale Biologii na Uniwersytecie Florydy.
Mrówki rządzą
Historia zaczyna się od drzew akacji w Rezerwacie Przyrody Ol Pejeta, afrykańskim obszarze dzikiej przyrody w centralnej Kenii. Niektóre z tych drzew akacji dostarczają nektar i schronienie określonym gatunkom mrówek, które z kolei bronią drzewa przed roślinożercami. Mrówki są zaciekle terytorialne i agresywne, atakując i odstraszając roślinożerców próbujących karmić się liśćmi drzewa. Mechanizm obronny jest bardzo skuteczny; mrówki nie tylko fizycznie szkodzą roślinożercom, ale również wydzielają sygnały chemiczne, które mogą odstraszać inne potencjalne atakujące.
To nie jest nowe odkrycie. Zostało zaobserwowane na początku lat 2000, chociaż zaskoczyło, jak skuteczne mogą być mrówki.
"Ku naszemu zdziwieniu, odkryliśmy, że te małe mrówki służą jako niesamowicie silni obrońcy i były w zasadzie stabilizujące pokrywę drzew w tych krajobrazach, umożliwiając drzewom akacji przetrwanie w miejscu z tak wieloma dużymi roślinożernymi ssakami," powiedział Palmer.
Ale te mrówki mają problemy. Inny gatunek — inwazyjny — zwany "mrówką o dużych głowach" (Pheidole megacephala) niszczy całe kolonie mrówek chroniących drzewa. To z kolei wywołuje cały łańcuch wydarzeń, który ostatecznie wpływa na to, kiedy i jak lwy mogą polować.
Lwy i efekt domina
Podobnie jak efekt domina, inwazja mrówek wpływa na jeden klocek po drugim. Pozostawia drzewa akacji bezbronne wobec roślinożerców — szczególnie słoni. Słonie wchodzą i jedzą akacje — pięć do siedmiu razy szybciej niż obserwowano to na obszarach na których nie ma inwazji. Lwy, które są drapieżnikami z zasadzki, nie mają już drzew do ukrycia się. Zmniejszenie pokrywy drzew sprawia, że lwy są mniej skuteczne w polowaniu i zmusza je do szukania innych obszarów do polowania.
"Pokazujemy, że rozprzestrzenianie się mrówki o dużych głowach, jednego z najbardziej rozpowszechnionych i ekologicznie wpływowych inwazyjnych gatunków na świecie, wywołało ekologiczną reakcję łańcuchową, która zmniejsza sukces, z jakim lwy mogą polować na swoją główną zdobycz," zauważają badacze w studium.
Efekt został potwierdzony obserwacyjnie. Badacze widzieli to zdarzenie w kilku miejscach i jest to niezwykły przykład tego, jak jedna zmiana w ekosystemie może wywołać lawinę i wysłać fale przez cały system.
"Często okazuje się, że to małe rzeczy rządzą światem," powiedział Palmer. "Te maleńkie inwazyjne mrówki pojawiły się może 15 lat temu, i nikt z nas nie zauważył, ponieważ nie są agresywne wobec dużych stworzeń, włączając ludzi. Teraz widzimy, że przekształcają krajobrazy w bardzo subtelny sposób, ale z dewastującymi skutkami."
Lwy sobie radzą
Lwy, które już są zagrożone, radzą sobie z tym, nie koncentrując już swojej uwagi na zebrach. Zebry, które, mogą je dużo lepiej zobaczyć podczas zbliżania się z powodu braku osłony. Zamiast tego, koncentrują się na bawołach wodnych. Ale to również nie jest koniec historii. Kto wie, co zmiana strategii lwów będzie oznaczać dla ekosystemu w dłuższej perspektywie?
"Natura jest sprytna, a takie stworzenia jak lwy zwykle znajdują rozwiązania problemów, z którymi się mierzą," powiedział, "ale jeszcze nie wiemy, co może wyniknąć z tej głębokiej zmiany w strategii polowania lwów. Jesteśmy bardzo zainteresowani dalszym śledzeniem tej historii."
Ponadto, te inwazyjne mrówki nie występują tylko w jednym miejscu; znajdują się w wielu miejscach na afrykańskich sawannach i poza nimi. Można je znaleźć na Florydzie i w wielu regionach w strefach tropikalnych i subtropikalnych.
Opiekun czterech kotów i dwóch psów. W zoologii od kilkunastu lat. Administrator licznych stron i grup internetowych zajmujących się zoologią. Nałogowo szkoli się w temacie opieki i żywienia zwierząt.
Dostawa w 3h!
Zainstaluj nasza aplikację - zamów z dostawą do domu tego samego dnia.
W aplikacji znajdziesz również przydatne rzeczy, w tym listę aktualnie pracujacych lekarzy weterynarii w Szczecinie.
